Từ lời m-ỉa m-ai cháu gái "học hành gì mà không xong đại học" đến cú s-ốc t-ột cùng: Bác cả ch-ết l-ặng vì chuyện tày trời của con gái mình...

Sương sớm bảng lảng trên những mái nhà ngói âm dương, tiếng gà gáy ran từ xa vọng lại, đánh thức một ngày mới nơi làng quê yên bình. Trong cái không khí trong lành ấy, có một sự nặng nề vô hình luôn đè nặng lên căn nhà nhỏ của dì Tư và dượng Ba. Đó là áp lực từ gia đình bác cả, ông Hai, người anh trai ruột của dì Tư.

Dì Tư và bác Hai là hai anh em ruột thịt. Dì Tư là em gái út, tính tình hiền lành, chịu khó, sống an phận và luôn đặt gia đình lên trên hết. Dượng Ba, chồng dì Tư, cũng là một người đàn ông chất phác, thật thà, hết mực yêu thương vợ con. Họ có một cô con gái duy nhất là Mai, một cô bé thông minh, ngoan ngoãn và rất hiểu chuyện.

Bác Hai, người anh cả, lại là một người có tính cách hoàn toàn khác. Ông tự cho mình là người đứng đầu gia đình, là người có quyền phán xét mọi chuyện. Bác Hai thích sự hơn thua, thích khoe khoang và đặc biệt, thích xoi mói, chỉ trích người khác, đặc biệt là gia đình em gái ruột mình. Bác có một cô con gái tên là Hà, được bác và vợ cưng chiều hết mực, luôn coi là “con nhà người ta” trong mọi câu chuyện.

Từ những chuyện nhỏ nhặt trong sinh hoạt hàng ngày đến những quyết định lớn trong cuộc sống, bác Hai đều không bỏ qua bất kỳ cơ hội nào để can thiệp, để đưa ra những lời phán xét đầy ý mỉa mai, dù đó không phải là việc của mình. Dì Tư và dượng Ba thường chỉ im lặng cho qua, bởi họ không muốn gây chuyện, không muốn làm mất hòa khí gia đình. Họ tin rằng, sự nhẫn nhịn sẽ mang lại bình yên.

Năm Mai thi đại học, cả nhà dì Tư ai cũng thấp thỏm lo lắng. Mai là niềm hy vọng của cả gia đình, là đứa con duy nhất mà dì Tư và dượng Ba dồn hết tâm sức nuôi nấng, dạy dỗ. Ngày nhận kết quả, Mai chỉ đậu vào một trường cao đẳng. Dù đó là một kết quả không tồi, nhưng nó không như kỳ vọng của dì Tư và dượng Ba. Mai cũng buồn lắm, nhưng cô nhanh chóng lấy lại tinh thần, quyết tâm học thật tốt ở ngôi trường mà mình đã chọn.

Ngay khi vừa biết tin, bác Hai đã không bỏ lỡ cơ hội. Buổi chiều hôm ấy, bác Hai và thím Hai sang nhà dì Tư chơi, mang theo cả Hà. Vừa ngồi xuống ghế, bác Hai đã bắt đầu.

“Hôm qua tôi nghe tin con Mai nhà dì rớt đại học rồi à?” Bác Hai nói, giọng bác ta đều đều, nhưng ánh mắt liếc nhìn Mai đầy vẻ coi thường. “Con Hà nhà tôi thì đậu đại học danh giá đó. Coi như không uổng công học hành bao nhiêu năm trời.”

“Thím thấy đó,” bác Hai tiếp tục, quay sang thím Hai, giọng bác ta càng thêm vẻ đắc thắng. “Học hành gì mà đậu đại học không xong thì thôi nghỉ đi chứ đi học làm gì cho tốn tiền.”

Câu nói của bác Hai như một nhát dao đâm thẳng vào tim Mai. Cô cảm thấy tủi thân, đau khổ. Dì Tư và dượng Ba nghe vậy cũng đau lòng vô cùng. Nhưng họ vẫn im lặng. Họ không muốn cãi vã, không muốn để Mai phải chứng kiến cảnh gia đình xích mích.

Dì Tư khẽ nói: “Thôi anh ơi, con bé nó cũng cố gắng lắm rồi. Đậu cao đẳng cũng tốt mà. Miễn là nó chịu học hành đàng hoàng.”

Bác Hai cười khẩy. “Học cao đẳng thì làm được cái gì? Ra trường rồi lại thất nghiệp thôi. Thà ở nhà lấy chồng cho xong.”

Từ hôm đó, bác Hai đi rêu rao khắp làng câu chuyện con Mai nhà dì Tư “học hành không ra gì, chỉ đậu cao đẳng”. Mỗi khi gặp ai, bác cũng nhắc đi nhắc lại câu chuyện đó, như một cách để hạ thấp gia đình dì Tư và nâng cao con gái mình.

Dì Tư và dượng Ba thì vẫn im lặng. Họ không giải thích, không thanh minh. Họ tin rằng, thời gian sẽ trả lời tất cả. Mai cũng không để những lời nói của bác Hai làm mình nản lòng. Cô quyết tâm học thật giỏi, để chứng minh cho mọi người thấy, cô có thể làm được nhiều hơn những gì họ nghĩ.

Mai lên thành phố học cao đẳng. Cô chăm chỉ học hành, không ngừng nỗ lực. Cô không chỉ học tốt trên lớp, mà còn tham gia các hoạt động ngoại khóa, tìm kiếm cơ hội thực tập. Cô biết, mình không có điều kiện bằng bạn bè, nên phải cố gắng gấp đôi, gấp ba.

Trong khi đó, Hà, con gái bác Hai, cũng lên thành phố học đại học. Ban đầu, Hà cũng rất chăm chỉ. Nhưng dần dần, dưới sự cám dỗ của cuộc sống thành thị, Hà bắt đầu thay đổi. Cô bé ham chơi, đua đòi theo bạn bè, bỏ bê việc học hành. Tiền bạc bố mẹ gửi lên, Hà đều dùng vào những cuộc vui, những món đồ hiệu đắt tiền. Cô giấu gia đình, nói dối rằng mình vẫn đang học hành chăm chỉ, và xin thêm tiền để “mua sách vở”, “đóng học phí”. Bác Hai và thím Hai, vì quá tin tưởng con gái, nên không chút nghi ngờ, vẫn đều đặn gửi tiền cho Hà.

Mai, dù sống xa nhà, nhưng vẫn thường xuyên gọi điện về hỏi thăm bố mẹ. Cô kể cho bố mẹ nghe về việc học tập, về những dự định của mình. Dì Tư và dượng Ba rất tự hào về con gái.

Ba năm trôi qua. Mai tốt nghiệp cao đẳng với tấm bằng xuất sắc. Với thành tích học tập nổi bật và kinh nghiệm thực tập, Mai nhanh chóng tìm được một công việc ổn định tại một công ty lớn. Cô bé sống độc lập, tự chủ, và bắt đầu gửi tiền về phụ giúp bố mẹ. Dì Tư và dượng Ba mừng rơi nước mắt.

Cùng lúc đó, Hà, sau bốn năm “học đại học”, bỗng nhiên biệt tăm. Bác Hai và thím Hai gọi điện không được, nhắn tin không trả lời. Linh tính có chuyện chẳng lành, họ vội vã lên thành phố tìm con.

Đến trường đại học, bác Hai và thím Hai bàng hoàng khi biết Hà đã bỏ học từ lâu. Cô bé không hề tốt nghiệp, thậm chí còn nợ rất nhiều môn. Hỏi han bạn bè của Hà, họ mới vỡ lẽ rằng Hà đã lao vào con đường ăn chơi đua đòi, nợ nần chồng chất. Cô bé đã vay mượn tiền của bạn bè, của xã hội đen, và giờ thì không có khả năng chi trả. Vì sợ hãi, Hà đã bỏ trốn.

Mấy tháng sau, Hà được tìm thấy. Cô bé gầy gò, tiều tụy, không còn vẻ xinh xắn, năng động như xưa. Gia đình bác Hai phải bán đi một phần tài sản để trả nợ cho Hà. Cuộc sống của họ bỗng chốc đảo lộn. Từ một gia đình được coi là khá giả nhất làng, giờ đây họ phải đối mặt với những khó khăn về kinh tế, và cả những lời dị nghị của làng xóm.

Bác Hai, người từng thích rêu rao, giờ đây chỉ biết cúi mặt xấu hổ. Mỗi khi ra đường, bác ta không dám ngẩng mặt lên nhìn ai. Những lời nói mỉa mai, chỉ trích của bác ta dành cho gia đình dì Tư trước đây, giờ đây lại như những mũi kim đâm ngược vào chính bác ta.

Trong khi đó, Mai vẫn sống cuộc sống bình dị, hạnh phúc. Cô vẫn đi làm, vẫn chăm sóc bố mẹ. Tiếng lành đồn xa, nhiều người trong làng bắt đầu ngưỡng mộ Mai, ngưỡng mộ cách dì Tư và dượng Ba dạy dỗ con cái. Họ hiểu rằng, bằng cấp không phải là tất cả, quan trọng hơn là sự nỗ lực, sự tử tế và nghị lực sống.

Một buổi chiều, dì Tư sang nhà bác Hai chơi. Thấy bác Hai đang ngồi trầm ngâm, khuôn mặt đầy vẻ buồn bã, dì Tư khẽ gọi.

“Anh Hai ơi, anh đừng buồn nữa,” dì Tư nói, giọng cô dịu dàng. “Mọi chuyện rồi sẽ qua thôi. Quan trọng là mình còn có nhau.”

Bác Hai ngẩng đầu lên nhìn em gái. Ánh mắt bác ta đầy sự hối lỗi, xấu hổ. “Dì Tư ơi,” bác Hai nói, giọng bác ta nghẹn lại. “Anh… anh xin lỗi dì. Anh đã sai rồi. Anh đã nói những lời không hay với con Mai, với gia đình dì. Anh… anh thật đáng trách.”

Dì Tư nắm lấy tay anh trai. “Anh Hai đừng nói vậy. Ai cũng có lúc sai lầm mà anh. Quan trọng là mình biết nhận ra lỗi lầm để sửa chữa.”

Bác Hai nhìn em gái, ánh mắt bác ta rưng rưng. “Anh đã từng chê bai con Mai, nói nó học hành không ra gì. Anh đã từng tự hào về con Hà. Nhưng giờ thì… anh mới hiểu. Anh mới biết ai là người thật sự giỏi giang, ai là người thật sự có nghị lực.”

Dì Tư khẽ mỉm cười. “Con cái là lộc trời cho anh ạ. Mình cứ dạy dỗ chúng nên người, còn tương lai của chúng, thì phải để chúng tự quyết định. Ai cũng có con đường riêng của mình.”

Bác Hai gật đầu. Anh ta cảm thấy lòng mình nhẹ nhõm hơn rất nhiều. Gánh nặng trong lòng anh ta đã được trút bỏ. Anh ta biết, dù đã làm nhiều điều sai trái, nhưng em gái anh ta vẫn luôn bao dung, vẫn luôn yêu thương anh ta.

Sau ngày hôm đó, bác Hai thay đổi hoàn toàn. Ông không còn thích xoi mói, chỉ trích người khác nữa. Ông trở nên khiêm tốn hơn, trầm tính hơn. Ông dành nhiều thời gian hơn cho gia đình, cho vợ con. Ông cố gắng hàn gắn lại mối quan hệ với Hà, giúp con gái mình vượt qua khó khăn, làm lại cuộc đời.

Hà, sau những vấp ngã, cũng đã trưởng thành hơn rất nhiều. Cô bé nhận ra lỗi lầm của mình, và quyết tâm sửa chữa. Cô bé tìm một công việc nhỏ, bắt đầu lại từ đầu.

Mai vẫn sống cuộc sống bình dị nhưng tràn ngập hạnh phúc. Cô vẫn đi làm, vẫn chăm sóc bố mẹ. Cô thường xuyên ghé thăm bác Hai và thím Hai, trò chuyện, hỏi han. Cô không hề có ý trách móc hay oán giận. Cô tin rằng, sự tử tế sẽ mang lại bình yên.

Cuộc sống của gia đình bác Hai và dì Tư dần trở lại quỹ đạo. Dù những vết sẹo của quá khứ vẫn còn đó, nhưng họ đã học được cách tha thứ, cách yêu thương, và cách sống bao dung hơn.

Bác Hai thường xuyên nhìn Mai với ánh mắt đầy sự ngưỡng mộ. Ông không còn coi thường cô nữa. Ông biết rằng, chính cô, người mà ông từng chê bai, lại là người đã chứng minh cho ông thấy giá trị của một con người không nằm ở bằng cấp hay địa vị, mà nằm ở nhân cách, ở nghị lực, và ở sự tử tế.

Và mỗi khi nhìn thấy Mai, ông lại nhớ đến câu chuyện của chính mình, nhớ đến những lời nói mà ông đã từng rêu rao. Ông biết, cuộc đời đã dạy cho ông một bài học quý giá, một bài học mà ông sẽ không bao giờ quên.

Cả gia đình, sau bao nhiêu sóng gió, cuối cùng cũng tìm thấy sự bình yên. Họ hiểu rằng, tình thân là thứ quý giá nhất, và sự bao dung, thấu hiểu mới là nền tảng của một gia đình hạnh phúc.